Ik ben erg fan van hout; ik vind het een mooi materiaal en het is biobased, oftewel hergroeibaar. Hout heeft wel een nadeel wanneer je het gebruikt als materiaal voor je huis, zoals bijvoorbeeld in je kozijnen: het heeft onderhoud nodig, anders gaat het rotten. Aluminium kozijnen hebben dat nadeel niet, en aluminium heeft nog meer voordelen. Maar als we ervan uitgaan dat aluminium kozijnen net zo functioneel zijn als houten kozijnen, is het dan ook een duurzaam alternatief?
Aluminium als duurzame keuze
Daar ben ik benieuwd naar, dus ik ben eens wat onderzoek gaan doen. Aluprof is een van de leidende producenten van aluminiumsystemen in Europa en heeft onlangs de campagne “Control the climate, control the costs” gelanceerd, om de energie-efficiëntie van gebouwen te verbeteren. Ze mikken daarbij met name op hun thermisch geïsoleerde passieve ramen, die warmteverlies in de winter voorkomen en in de zomer de warmte maximaal buiten houden. De vraag of aluminium een duurzame optie is, is namelijk tweeledig: de productie en de toepassing. Hoe duurzaam is de productie van alu kozijnen ten opzichte van het gebruik? Anders gezegd: als het product tijdens de levensduur zoveel energie bespaart dat het de energie die bij de productie is gebruikt ruimschoots compenseert, is het dan acceptabel?
De voordelen van aluminium
Maar eerst even naar de basis. Wat is aluminium en wat zijn de voor- en nadelen?
Aluminium is het meest voorkomende metaal en zelfs het derde meest voorkomende element op aarde. Er is dus heel veel van, meer nog dan ijzer. Het is buigzaam, licht in gewicht en reflecteert warmte en licht. Aluminium vormt een laagje wanneer het in contact komt met zuurstof in de lucht, waardoor het niet verroest. Toegepast in je woning heeft het daardoor weinig onderhoud nodig en een erg lange levensduur. Een ander groot voordeel is dat aluminium relatief eenvoudig te recyclen is. Men zegt dat 75% van al het ooit geproduceerde aluminium nog steeds in gebruik is.
Van bauxieterts naar kozijn
Het productieproces van aluminium is wel energie-intensief. Aluminium wordt uit de grond gewonnen in de vorm van bauxieterts, dat wordt verwerkt tot aluinaarde en vervolgens omgesmolten tot aluminium. De producten die van aluminium gemaakt worden (ik heb het dan niet over aluminiumfolie voor in de keuken, maar over bijvoorbeeld kozijnen) gaan echter minimaal 60 jaar mee. Het recyclen van aluminium kost relatief weinig energie, dus als je tweedehands kozijnen of kozijnen van gerecycled aluminium kunt krijgen, heb je kozijnen met een erg lage footprint.
Bovendien: omdat je aluminium kozijnen niet hoeft te onderhouden, hoeft er geen materiaal voor onderhoud te worden geproduceerd. Geen verf of beits, geen kwasten, geen schuurpapier, enzovoorts. Wanneer je de kozijnen combineert met HR+++ glas, of een compleet product koopt zoals dat van Aluprof, levert het voorkomen van warmteverlies een energiebesparing op die ook flink oploopt.
Meer voordelen dan nadelen
Kortom: er is zeker iets te zeggen voor aluminium kozijnen. De winning van bauxiet doet wel schade aan de aardbodem en dit gaat om ongeveer 30 km² per jaar. Dankzij rehabilitatieplannen wordt er echter jaarlijks ongeveer net zoveel hersteld van dit oppervlak. Daar tegenover staat dat de productie en kap van bomen voor houten kozijnen ook schadelijk is voor de natuur, zelfs als die bossen duurzaam beheerd en herplant worden.
Ik denk dat het grote voordeel van aluminium is dat het zo goed te recyclen is, zonder kwaliteitsverlies en met weinig energieverbruik. Wie weet is de winning van bauxiet op een gegeven moment niet meer nodig, omdat we het zo goed kunnen recyclen dat er voldoende van is. Als we tenminste ook genoegen nemen met genoeg, zoals de slogan van de Tiny House-beweging promoot. Nooit je kozijnen hoeven oliën, schuren, verven of beitsen is natuurlijk wel heel prettig. Wat voor kozijnen heb jij, en zou je aluminium overwegen?
Dit artikel is geschreven in samenwerking met Aluprof.
Foto credit: depositphotos.com
Er zijn ook kozijnen van hout met een heel klein laagje aluminium aan de buitenzijde. De zogenaamde hout aluminium kozijnen.
Wij gaan in april bouwen, maar kiezen toch weer voor hout, afgewerkt met lijnolie verf.
Lijnolie is zeer gemakkelijk op te brengen. Dat hoeft maar af en toe. Eens in de vier jaar…
Kan ook met wat lijnoliewax of gekookte lijnolie…
De kozijnen van hout zijn behoorlijk goedkoper. En poedercoaten van aluminium is ook best milieu onvriendelijk.
Ook hebben we de laatste tijd veel naar aluminium kozijnen gekeken, en die verkleuren vrij snel. Al wel binnen zes jaar, zien wij bij ons dorpshuis. Vooral de donkere kozijnen worden snel shabby.
Dus… wat is de beste keus. Misschien wel je kozijnen zoveel mogelijk wegwerken achter je gevelbekleding…..dat zorgt ook voor fors minder onderhoud…
Goede overwegingen Marjo! Als je je kozijnen achter de gevel wegwerkt en ze later toch moet behandelen kun je er weer lastig bij. Er kruipt toch water in lijkt mij, wat denk jij?
De productie is idd energie-intensief. Het ligt er wel aan hoe aluminium geproduceerd wordt. De geschiedenis van bauxietrijk land Suriname leert dat multinationals (ook NL) altijd met grondstoffen van ontwikkelingslanden aan de haal gaan. Daardoor worden de productie- en vooral de energiekosten onnodig hoog. De nadelen van hout zijn toch vooral, dat er bos voor gekapt moet worden en door de hype in het houtgebruik voor de bouw etc. kan dat tot gevolg hebben dat er steeds minder volwassen bos is om CO2 uit de atmosfeer te halen. Wij hebben sinds kort kunststof kozijnen met dezelfde voordelen als die van alu. Ze zijn zeker over een jaar of 50 recyclebaar. Het maakt allemaal niet zoveel uit. De kosten van onderhoud moeten zeker in de toekomst zwaar meewegen.
Het blijft lastig te bepalen wat nu echt het meest duurzaam is, vind je niet, Marijn?
Hi Marjolein, mijn Tiny House heeft aluminium profielen. Gepoedercoat. De raamdecoratie is niet geschroefd maar geplakt, anders zouden de schroefgaten in het aluminium onomkeerbaar aanwezig zijn.
Ik ben er heel tevreden over!
Wat fijn dat je er zo tevreden mee bent Anne-Marie! Gelukkig zijn er tegenwoordig best wel wat alternatieven voor het bevestigen van raamdecoratie, want ik snap het van de schroefgaten inderdaad. :)
Door het dak ver uit te laten steken boven kozijnen, kan er ook heel veel bespaard worden op onderhoud aan houten delen.
Aluminium of Kunststof zijn lastig te repareren.
Zowel de balken als het draai kiep systeem erin vaak na 20 jaren niet meer leverbaar is.
In Den Helder met uitzicht op de Noordzee was ’t kunststof snel erg mat.
Ze wilde nieuwe kopen maar na opschuren met staalwol spons en kunststof primer in de harde 2K Autolak gezet.
Ook het dubbele glas door HR++ vervangen en ik moest draai/kiep deel flink reinigen en smeren.
Aluminium is sterker maar zit daar ook een isolatie tussen binnen / buiten deel als je gebruikte kocht?
Ik heb een 1994 schuifpui van Alu met defect en nergens leverbaar wieltje… maar hard houten blokje voor ’t schuiven eronder gemaakt.
Alle 3 vaak gebruikte materialen hebben voor en tegen puntjes.
Jij kunt moeiteloos een ander kleurtje op jou Hout doen maar Kunststof of Aluminium is lastiger als je iets anders wilde.
Woonde 42 jaar in m’n vorige huis, Marjolein, en ‘schilderde’ (met olie) de ramen (14 en drie deuren) ongeveer elk jaar. Zoveel jaren later waren ze als nieuw. Heel tevreden dus. Nu heb ik aluminium, en met ietsje ouder te worden is dat wel makkelijker. Ook tevreden dus.
Lie(f)s.
Wel veel werk he, Lies? Fijn dat je nu onderhoudsvrije kozijnen hebt! :)
Hi Marjolein,
lastig om een goede afweging te maken. Op de site van Milieucentraal hebben ze het ook over dit vraagstuk. Daar staan ook tips voor het maken van jouw afweging. Misschien helpt het wanneer je de keuze nog moet maken.
Groet Stan
Hoi Stan, dankjewel voor de tip! Ik heb zelf de keuze gemaakt voor houten kozijnen, maar ik was evengoed wel benieuwd hoe het zat met aluminium. :)